صحاف باشی تهرانی
صحاف باشی تهرانی، ابراهیم
- ملیت: ایرانی
- قرن: ۱۴ (وفات ۱۳۰۰ ش)
نویسنده و شاعر. ملقب به صحاف باشى. مؤسس اولین سالن عمومى سینما در ایران بود و نخستین گام براى عمومى شدن سینما به وسیله ى وى آغاز شد. او در دارالفنون، زبان انگلیسى خوانده بود و سفرهاى دور و دراز زمینى و دریایى را به منظور تجارت، از حدود ۱۲۵۸ ش آغاز کرده بود.
در یکى از این سفرها با دستگاه سینماتوگراف آشنا شد و در بازگشت به ایران، در ۱۳۲۲ ق نخستین سالن عمومى سینما را دایر کرد. پس از مدتى به هندوستان رفت و در آنجا روزنامه «نامه وطن» را منتشر کرد.
در پایان عمر به مشهد آمد و سکنى گزید. او در این شهر مدتى سمت مترجمى قشون انگلیس را عهده دار بود و در ایام بیکارى به کار صحافى و پاکت سازى مى پرداخت. صحاف‌باشى در مشهد درگذشت و در باغ نادرى دفن شد. وى علاوه بر این که نخستین سالن سینماى ایران را بنیاد نهاد، حمام نمره را نیز در تهران ایجاد کرد و دارالایتامى نیز بنا نمود و آن را وقف کرد. کارهاى نیک دیگرى نیز به او نسبت مى دهند.
به گفته فرزندش، وى شعر نیز مى سرود و «دیوان» شعرى هم داشته و سه بار دور دنیا را گشته و حاصل این سفرها، «سفرنامه»اى است که از وى بازمانده است. در «شرح حال رجال» از شخصى به نام محمد صحاف باشى یاد شده که شرح احوال او با صاحب عنوان بسیار نزدیک است و ممکن است که یکى باشند.
منابع
- انجمن مفاخر فرهنگی، اثرآفرینان، ج۴، ص۲۸.